تزریق چربی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

بافت چربی در تمامی بدن منتشر بوده و علاوه بر قوام دادن به پوست و تأمین نیازهای تغذیه ای افراد، نقش ضربه گیر و محافظ اعضای زیر پوست از آسیب های محیطی را نیز بر عهده دارد. تزریق چربی روشی شناخته شده و ایمن است که در آن از بافت چربی به عنوان حجم دهنده (یا فیلر طبیعی) برای پر کردن خطوط و چین و چروک ها و تأمین حجم از دست رفته و زیبا کردن نواحی مختلف صورت و بدن به کار می رود. استفاده از چربی محدودیت سنی و جنسی ندارد و با توجه به این که بافت چربی استخراج شده از بدن خود فرد بوده و ماده ای بیگانه یا مصنوعی برای بدن تلقی نمی شود، به خوبی در محل تزریق شده پذیرفته شده و بدون داشتن خطرایجاد واکنش های حساسیتی یا پس زده شدن، تدریجاً جزو بافت طبیعی و ساختار آن ناحیه می شود.

بیشترین کاربرد تزریق چربی در موارد زیبایی صورت و برای ترمیم چین و چروک های طبیعی یا ناشی از افزایش سن این ناحیه به کار می رود. خط خنده، خطوط عمیق اخم، زیر چشم و اطراف پلک ها (بخصوص در افرادی که حدقه هایی فرو رفته و تیره دارند)، فرو رفتگی های گونه ها و شقیقه ها جزو مواردی هستند که با تزریق چربی بهبود قابل ملاحظه ای پیدا می کنند. برجسته کردن لب و گونه و چانه به منظور زیبایی نیز امکان پذیر است. یکی از بهترین کاربردهای تزریق چربی در اصلاح اسکار (یا جوشگاه) ناشی از آکنه یا سوختگی یا زخم است. از تزریق چربی برای فرم دادن و زیباسازی باسن و سینه های خانم ها نیز استفاده شده است که دکتردائر ترجیح می دهد این گونه کارها را به متخصصین خانم ارجاع دهد.

مزایای تزریق چربی:

از آن جا که چربی استخراج شده بافت طبیعی بدن خود فرد است، کدهای ژنتیکی شناسایی کاملاً مطابق با سیستم ایمنی بدن داشته و به هیچ عنوان امکان آلرژی و پس زدن پیوند  یا حرکت در زیرپوست وجود ندارد. همچنین مقدار کافی از آن در تمام بدن وجود داشته و از نواحی مختلف بدن نیز می توان برای برداشت چربی استفاده کرد، گرچه باسن، ران ها، زیرشکم و پهلوها جزو نواحی معمول و متداولی هستند که برای برداشت چربی از آنها استفاده می شود. مزیت دیگر آن دوام طولانی تر آن نسبت به پُرکننده های دیگر (همچون اسیدهیالورونیک) است و تا حدود یک سال – یا گاه بیش از این مدت- باقی می ماند. همچنین امکان نگه داری از چربی در فریزر تا حد 6 الی 12 ماه نیز وجود دارد، بنابراین در صورت نیاز به تزریق مجدد دیگر نیازی به استخراج چربی نیست و با هزینه ای اندک می توان از ذخیره خود فرد برای ترمیم و بهبود وضع موجود سود جست.

عوارض تزریق چربی:

تزریق چربی بجز کبودی و تورم ناحیه ی تزریق که گاه 7 تا 14 روز ادامه می یاید، عارضه ای در بر ندارد. عدم قرینگی مختصر قابل ترمیم و رتوش است. تزریق بیش از حد چربی می تواند در روند خون رسانی ناحیه تزریق اختلال ایجاد کرده و باعث از بین رفتن چربی شود، بنابراین باید تشخیص حجم موردنیاز تزریق را به پزشک و تیم درمانی واگذار کرد و اصرار بر "زیاد تزریق کردن" نداشت.

مراحل انجام تزریق چربی:

پس از ضدعفونی کردن ناحیه ی مورد نظر برای برداشت چربی، بیحسی موضعی با تزریق داروی بیحسی داده شده، سپس با استفاده از سرنگ های مخصوصی که سرسوزن های خاصی به نام "کانولا" به آنها متصل شده است، چربی از بدن خارج می شود. چربی استخراج شده با سرم شستشو داده می شود و خون و سایر مواد از آن جدا می شود و پس از ضدعفونی و بیحس کردن ناحیه ی مورد نظر برای ترمیم، تزریق با "کانولا"های مخصوص انجام می پذیرد. کل این موارد در زمانی بین 2 تا 4 ساعت صورت می پذیرد که این زمان بسته به حجم چربی موردنیزا و منطق درمان متفاوت است. برای بهبود نتایج و طولانی تر ماندن  تزریق چربی می توان از ترکیب پی آر پی (پلاسمای غنی شده از پلاکت) با چربی نیز استفاده کرد و این مخلوط را تزریق کرد.

مراقبت های لازم بعد از تزریق چربی:

1- در زمان مراجعه و ترخیص از کلینیک نباید رانندگی کرد و پس از انجام کار باید از تاکسی یا کمک همراهان برای رسیدن به منزل استفاده کرد.

2- بلافاصله یا طی چند روز بعد از تزریق چربی، صورت متورم و کبود می شود. این حالت غیرعادی نبوده و جای نگرانی ندارد و تدریجاً در طی چندین روز خودبخود از بین می رود.

3- محل برداشت نیز ممکن است دچار تورم و کبودی شود که آن هم با گذشت زمان از بین می رود ولی گاهی آثار فرورفتگی مختصری در نواحی خارج ران یا باسن باقی می ماند که می بایست بیمار از این احتمال باخبر باشد. تورم در طی روز و شب ممکن است کم یا زیاد شود که این موضوع نیز غیرعادی نیست.

4- بستن محکم ناحیه ی برداشت با باند کشی یا گن فشاری به مدت دو تا چهارهفته ضروری است.

5- از دومین روز بعد از تزریق می توان حمام کرد، ولی بهتر است از آب ولرم استفاده شده و زمان حمام کردن حتی المقدور کوتاه باشد.

6- در سه روز نخست بعد از تزریق باید از کمپرس آب سرد برای کاهش ورم استفاده شود. از روز سوم به بعد می توان از کمپرس آب گرم برای کاهش تورم و کبودی استفاده کرد.

7- درهفت تا ده روز نخست باید در منزل استراحت کرد و از فشردن یا دستکاری کردن نواحی تزریق و برداشت خودداری کرد تا چربی ها جابجا نشوند. هر نوع کار سنگین و خم و راست کردن بیش از حد سر در این مدت مجاز نیست. بهتر است نماز نشسته خوانده شده و مهرنماز را بالا آورده و بر آن سجده کرد. در موارد تزریق چربی در دست ها باید از انجام کارهای خانه و کارهای سنگین خودداری شود.  پیاده روی در حد یک تا یک و نیم کیلومتر در روز بلامانع است و به تسریع بهبود و جلوگیری از تشکیل لخته در رگ های بدن کمک می رساند، ولی قرار گرفتن در معرض نور خورشید، ورزش های سنگین و دویدن یا شنا و استفاده از سونا و جکوزی جایز نیست. بهتر است در این مدت برای خواب چند بالش را زیر گردن و کتف ها قرار داد و با زاویه ای نزدیک به 30 تا 45 درجه و به شکل طاق باز خوابید تا تورم کمتر شود.

8- مصرف نمک در حد امکان کم و محدود شود. مصرف آب فراوان و آب آناناس و آب میوه های تازه به تسریع درمان کمک می کند.

9- مصرف ضدآفتاب و کرم های فونداسیون سبک برای پوشاندن کبودی از روز دوم به بعد بلامانع است.

10- مصرف آنتی بیوتیک بنا به صلاحدید پزشک صورت می گیرد و از دو روز قبل تا پنج روز بعد از تزریق ادامه می یابد. برای تسکین درد از استامینوفن معمولی یا کدئینه می توان استفاده کرد.

11- غیرقرینه بودن احتمالی نواحی تزریقی نگران کننده نیست و با گذشت زمان و طی چند هفته قرینگی حاصل می شود. علت این غیرقرینگی تفاوت در میزان ورم دو سمت صورت است.

12- در صورت بروز تب، سرخی شدید یا ترشحات چرکی یا درد شدید به پزشک مرتجعه شود.

13- به یاد داشته باشید که همیشه تزریق چربی نیاز به ترمیم (یا اصطلاحاً رتوش کردن) دارد و این ترمیم معمولاً چند ماه بعد از تزریق اول انجام می شود. در خطوط کنار دهان و لب ها این نیاز بیشتر دیده می شود. تزریق بیش از حد چربی عوارضی از قبیل غیر قرینه شدن اجزای صورت را در پی دارد و خارج کردن چربی های اضافه بسیار سخت تر از تزریق مجدد در نواحی نیازمند رتوش است. این پزشک شما است که میزان و حجم موردنیاز را تخمین می زند و می بایست به تجارب و نظرات او توجه داشت تا نظرات شخصی یا اطرافیان.

14- صبور بودن نکته اساسی حصول نتیجه است. معمولاً چند روز بعد از تزریق بیماران در اثر فشار ناشی از صحبت های اطرافیان دچار استرس می شوند و شتاب زده خواستار خارج کردن چربی ها یا برعکس آن- تزریق دوباره ی چربی- می شوند. این کار امکان پذیر نیست و بهتر است قبل از پذیرفتن انجام عمل تزریق چربی به خوبی از خواسته ها و میزان صبوری خود مطمئن شده و با اطلاع همسر و اطرافیانتان تصمیم به انجام کار بگیرید تا عوارض بعد از تزریق برایتان قابل پذیرش باشد. حصول نتیجه نهایی گاه تا چندین ماه به طول می انجامد. قبل از شش ماه نمی توان به رتوش نواحی تزریق شده دست زد.

15- ماندگاری چربی در نواحی از صورت که تحرک زیادی دارند –همچون کنار دهان، چانه و لب ها- کمتر از سایر نقاط بدن است و جذب چربی نیز سریع تر اتفاق می افتد، بنابراین گاه نیاز به یک یا دو بار تزریق مجدد در فواصل زمانی چند ماهه وجود دارد. در روشی که ما به کار می بریم، در نخستین بار حجم چربی خارج شده زیادتر از حد نیاز است و مازاد این چربی در شرایط استریل در فریزر نگهداری شده و در صورت نیاز برای رتوش استفاده می شود.

16- میزان ماندگاری چربی در نواحی تزریق شده از فردی به فرد دیگر متفاوت است و نمی توان برای همه افراد یک عدد ثابت را در نظر گرفت. به طور متوسط سی تا چهل درصد از چربی تزریق شده در مرحله اول تا یک سال باقی می ماند و بخشی از این چربی باقی مانده هم جزو بافت همان منطقه شده و به رشد و زندگی خود ادامه می دهد.